Ozan Ömer Kadüker – Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında tercih süreci 17 Temmuz’a kadar devam ediyor. Tercihlerde 1 hafta geride kalırken veliler ve öğrenciler, hâlâ hangi okulu seçeceği, tercih yaparken nelere dikkat etmeleri gerektiği konusunda kararsızlar.
LGS yerleştirme kılavuzuna göre bu yıl Türkiye genelinde 2 bin 525 liseye merkezi sınav puanıyla öğrenci alınacak. Toplam kontenjanı 203 bin 608 olarak belirlenen bu okullar için puan mı önemli yoksa yüzdelik dilim mi, hangi yüzdelik dilimler arasında tercih yapmalı, okulların kontenjanlarının azalması yerleştirmeleri nasıl etkiler?… LGS tercihleriyle ilgili merak edilen soruları eğitim uzmanı Salim Ünsal’a yönelttik:
Kontenjanlar azaldı
■ Adaylar, kendi yüzdelik dilimlerini referans alarak biraz yukarıdan ama aşağıya da inerek tercih yapmalı. Örneğin yüzde 3’lük dilimden bir öğrenciyse yüzde 2’den başlayıp yüzde 5’e kadar tercih yapabilir. Yüzde 1’lik dilimdeyse yüzde 2-2.5’a kadar inebilir.
■ Tercihlerde puanlarla ilgilenmeye gerek yok. Okulların yüzdelik dilimine bakılmalı. Bunda da çok büyük oynamalar olmuyor. Önceki yıllara göre benzer sonuçlar çıkacak. Belki kontenjanı azalan birkaç okula yerleşmesi zor olacak ama büyük bir sürpriz olmayacak.
■ Fen liselerinde 660, sosyal bilimler liselerinde 1.260, Anadolu liselerinde 3.700 kontenjan azaldı. Anadolu imam hatip liselerinde 1.192, Anadolu meslek programında ise 824 arttı. Sınavla öğrenci alacak okullarda 3 bin 604 kontenjan azalışı var.
■ Kontenjanları azalanlar fen, Anadolu liseleri, sosyal bilimler olduğu için anormal olmasa da her öğrenciyi etkilemesi bekleniyor.
■ Herkes kendi ilindeki okulları tercih eder. Türkiye’de genel kontenjan azalış ve artışından ziyade illerdeki kontenjanlar önemli. Eğer ildeki iyi okullarda kontenjanlar azalmışsa biraz daha temkinli davranmak gerekebilir.
‘Ön yargılı olmayın’
■ Okullara karşı ön yargılı olunmamalı. Bir okula karşı çok ilgi duymak, başka okuldan nefret edercesine hareket etmek yanlış.
■ Okullar arasında çok ciddi eğitim ve nitelik farkı yoksa mesafe olarak uzak okullar tercih edilmemeli.
■ Yüzdelik dilimin şehvetine kanıp öğrenciye uygun olmayan lise seçilmemeli. Belki dilimi daha kötü olabilir ama çocuğa uygun okulsa o okul daha iyidir.
Tercihler nasıl yapılacak?
LGS tercihlerinde izlenmesi gereken adımlar şöyle:
■ Öğrencilere öncelikle yerel yerleştirme ekranı açılacak. Sınavla öğrenci alan okulları tercih edecek öğrenciler dahil, tüm öğrencilerin öncelikle yerel yerleştirmeyle alan okullar arasından tercih yapmaları şart. Aksi takdirde, merkezi sınavla öğrenci alan okulların tercih ekranı açılmayacak. Yerel yerleştirme ekranında ilk 3 okulu kayıt alanından seçmek kaydıyla en fazla 5 okul tercih edilebilecek. Tercihlerde, Anadolu, Mesleki ve Teknik Anadolu, Anadolu imam hatip liseleri arasından aynı okul türünden en fazla 3 okul seçilebilecek. Örneğin 5 tercih birden Anadolu lisesi olamayacak.
■ Yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullar için tercihlerini gerçekleştiren öğrenciler, istemeleri hâlinde merkezi sınavla öğrenci alan okullar tercih ekranından en fazla 10, pansiyonlu okullar ekranından da en fazla 5 okul olmak üzere toplamda 20 okul tercihinde bulunabilecek.
■ Özel ortaöğretim kurumlarına ve yetenek sınavı ile öğrenci alan okullara kesin kayıt işlemini tamamlamış öğrenciler tercihte bulunamayacak; tercih süresi içinde kayıtlarını iptal ettirmeleri durumunda tercihte bulunabilecekler.
‘Hayallerini dinleyin’
Tercih sürecinde puanın yanı sıra öğrencinin hedeflerinin de dikkate alınması gerektiğini aktaran Final Eğitim Kurumları Eğitim Koordinatörü Gökçe Kart ise şunları söyledi: “Çocuğun hayallerini dinlemek, gitmek istediği okulu ve gelecekte seçmek istediği mesleği bilmek önemli ipuçları sunar. Çocuklarımızın hangi alana yatkın olduğunu tespit etmek en önemlisi. Örneğin bir öğrenci sosyal alana mı yatkın, sosyal bilimlerle mi ilerleyecek yoksa sayısal alana mı daha yatkın önce bunları belirlemek lazım. Aileler her şeyden önce öğrencinin mutlu olacağı okul iklimini belirlemeliler. Tercih sürecinde mutlaka listede yer alacak okulları ziyaret etmeli, araştırmalı, okul iklimine bakmalı ve bu okuldan mezun öğrenciler hangi becerileri elde ediyor bunları mutlaka incelemeliler.”
